Wat is discriminatie op de werkvloer?
De omschrijving van discriminatie is als volgt; elke vorm van ongelijke behandeling op basis van persoonskenmerken. Als we dit doortrekken naar de werkomgeving dan gaat het er dus om dat de werkgever geen onderscheid maakt tussen medewerkers op basis van deze persoonskenmerken. Dit is vastgelegd in de Algemene Wet Gelijke Behandeling, de AWGB. Soms mag een werkgever echter wel onderscheid maken tussen medewerkers maar hier zijn wettelijke regels voor opgesteld. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsbeleid gericht op het bevorderen van de positie van bepaalde groepen om de gelijkheid op de werkvloer te stimuleren.
Discriminatie gaat ook over collega’s onderling. Het gaat niet alleen over ongelijke behandeling maar ook over hoe je met elkaar omgaat. Het gaat over normen en waarden en respect hebben voor elkaar. De medewerkers die gediscrimineerd worden geven aan dat zij vooral buitengesloten worden, genegeerd, of dat zij discriminerende opmerkingen te horen krijgen.
Vormen van discriminatie
Discriminatie van mensen kan op basis van veel verschillende persoonskenmerken plaatsvinden, denk bijvoorbeeld aan:
- Geslacht;
- Achtergrond;
- Religie;
- Zwangerschap;
- Geaardheid;
- Postuur;
- Leeftijd;
- Diagnose;
- Politieke voorkeur;
- Beperking.
Als er op basis van deze kenmerken wordt gediscrimineerd kan dat op twee manieren:
Directe discriminatie
Het gaat om directe discriminatie wanneer direct duidelijk is dat het gaat om discriminatie op basis van bijvoorbeeld geloof of zwangerschap. Een collega maakt bijvoorbeeld een negatieve opmerking over mensen met een bepaalde religie of een werkgever verlengt het contract van een medewerker niet omdat zij zwanger is.
Indirecte discriminatie
Wanneer het om indirecte discriminatie gaat is dit niet direct duidelijk. Een mannelijke collega krijgt bijvoorbeeld meer betaald dan een vrouwelijke collega die hetzelfde werk doet. Omdat loonstrookjes over het algemeen niet openlijk worden gecommuniceerd lijkt het alsof de werkgever geen onderscheid maakt.
Een werkgever mag alleen onderscheid maken als daar een goede reden voor is. Als het voor het juist uitvoeren van een functie van belang is, mag een werkgever bijvoorbeeld vragen naar medewerkers die goed Nederlands spreken.
Risico’s op discriminatie op de werkvloer
Er zijn bepaalde groepen die zich meer gediscrimineerd voelen op de werkvloer. Mensen voelen zich het meest gediscrimineerd op basis van hun herkomst.
Daarnaast is onderzocht dat discriminatie verband houdt met de personeelssamenstelling van een organisatie. Zo zullen vrouwen zich eerder gediscrimineerd voelen in een omgeving met voornamelijk mannelijke collega’s en vice versa. Medewerkers die buiten Europa geboren zijn voelen zich eerder gediscrimineerd in een organisatie waar weinig collega’s buiten Europa geboren zijn. Discriminatie vindt uiteindelijk het meeste plaats tussen collega’s onderling.
Naast leidinggevende en collega’s zijn er ook beroepsgroepen die te maken hebben met klanten/patiënten/leerlingen of passagiers. Deze groep zorgt het meest vaak voor bedreiging, geweld en agressief gedrag op basis van iemand persoonskenmerken.
Gevolgen discriminatie op de werkvloer
Discriminatie op de werkvloer heeft veel negatieve gevolgen. Mensen ervaren een onveilige werksfeer en stress. Werknemers zijn uiteindelijk minder tevreden en melden zich vaker ziek waardoor de kosten voor de werkgever oplopen. Zorg dus dat discriminatie geen onderdeel wordt van je bedrijfscultuur, een veilige werkomgeving is een recht van iedere medewerker.
Rol van de vertrouwenspersoon bij discriminatie
Het is verstandig om medewerkers een veilige plek te bieden waar ze hun verhaal kwijt kunnen wanneer zij ervaring hebben met discriminatie. Een vertrouwenspersoon kan een oplossing zijn. Discriminatie is grensoverschrijdend gedrag; een medewerker kan hiervoor een afspraak maken met een vertrouwenspersoon. Samen gaan zij dan in gesprek over het issue en bespreken ze wat eventuele vervolgstappen zijn. Op deze manier voorkom je als werkgever dat zaken escaleren of medewerkers thuis komen te zitten.
Veilig en Vertrouwd geeft jouw medewerkers 24/7 toegang tot een gecertificeerd extern vertrouwenspersoon.